De geschiedeniskolom
De geschiedenis van Koblenz
Midden in de oude binnenstad van Koblenz, op de levendige Görresplatz, staat een bijzonder kunstwerk: de Zuil der Geschiedenis.
Deze fontein van ongeveer tien meter hoog werd in 1992 opgericht ter gelegenheid van het 2000-jarig bestaan van de stad Koblenz en vertelt op indrukwekkende wijze de bewogen geschiedenis van de stad. In tien gedetailleerde scènes leidt de zuil van de Romeinse stichting via de middeleeuwen, het keurvorstendom en de Franse bezetting naar het heden. Gemaakt door kunstenaar Jürgen Weber is de zuil niet alleen een kunstobject, maar ook een doorlopend geschiedenisboek - een plek waar het verleden zichtbaar en tastbaar wordt.
1.-5e eeuw
Romeinse fortnederzetting
De geschiedenis van Koblenz begint met de Romeinse expansie onder Julius Caesar rond 55 voor Christus, toen het gebied aan de samenvloeiing van de Rijn en de Moezel deel ging uitmaken van het Romeinse Rijk. De Romeinen bouwden een versterkt fort met de naam castellum apud confluentes - "fort bij de samenvloeiing" - op land dat voorheen door Kelten werd bewoond. Deze naam wordt beschouwd als de oorsprong van de huidige stadsnaam Koblenz.
Ongeveer 500 jaar lang beïnvloedden de Romeinen de regio met hun leger, handel en infrastructuur. Naast het fort werd een zogenaamde vicus gebouwd, waar handelaren, ambachtslieden en familieleden van de soldaten woonden. Koblenz ontwikkelde zich tot een levendige stad met markten, badfaciliteiten, werkplaatsen en tavernes. De Romeinen brachten een schat aan kennis met zich mee - van wegenbouw tot verwarmingstechnologie en wijnbouw.
Ongeveer 500 jaar lang beïnvloedden de Romeinen de regio met hun leger, handel en infrastructuur. Naast het fort werd een zogenaamde vicus gebouwd, waar handelaren, ambachtslieden en familieleden van de soldaten woonden. Koblenz ontwikkelde zich tot een levendige stad met markten, badfaciliteiten, werkplaatsen en tavernes. De Romeinen brachten een schat aan kennis met zich mee - van wegenbouw tot verwarmingstechnologie en wijnbouw.
6.-9e eeuw
Kroondomein en conferentielocatie
Na de terugtrekking van de Romeinen rond 470 na Christus namen de Franken de controle over de regio Koblenz over. Door de strategisch gunstige ligging ontwikkelde de stad zich tot een belangrijk centrum voor politieke bijeenkomsten.
In 842 vonden in de Basiliek van St. Castor onderhandelingen plaats tussen de kleinzonen van Karel de Grote, die in 843 resulteerden in het Verdrag van Verdun. Dit markeerde het ontstaan van de koninkrijken Frankrijk, Duitsland en het Middenrijk "Lotharingen", waartoe ook Koblenz behoorde.
Onder Frankische heerschappij werd de stad een koninklijk paleis en een spiritueel centrum. De basiliek van St. Castor won in de 9e eeuw aan belang als kerk en begraafplaats. Monniken kenmerkten het religieuze leven en nieuwe nederzettingsstructuren ontwikkelden zich rond het voormalige fort. Koblenz ontwikkelde zich verder tot een bestuurs- en vergadercentrum met nauwe banden met het latere aartsbisdom Trier.
In 842 vonden in de Basiliek van St. Castor onderhandelingen plaats tussen de kleinzonen van Karel de Grote, die in 843 resulteerden in het Verdrag van Verdun. Dit markeerde het ontstaan van de koninkrijken Frankrijk, Duitsland en het Middenrijk "Lotharingen", waartoe ook Koblenz behoorde.
Onder Frankische heerschappij werd de stad een koninklijk paleis en een spiritueel centrum. De basiliek van St. Castor won in de 9e eeuw aan belang als kerk en begraafplaats. Monniken kenmerkten het religieuze leven en nieuwe nederzettingsstructuren ontwikkelden zich rond het voormalige fort. Koblenz ontwikkelde zich verder tot een bestuurs- en vergadercentrum met nauwe banden met het latere aartsbisdom Trier.
10.-12e eeuw
Van het Frankische Rijk tot het keurvorstendom Trier
Na de Frankische verovering was Koblenz een koninklijk "kroondomein". In 1018 droeg keizer Hendrik II de stad over aan de aartsbisschop van Trier om zijn invloed aan de Rijn te versterken. Dit markeerde het begin van ongeveer 750 jaar aartsbisdom en later keurvorstendom Trier - een tijd van intense religieuze, culturele en politieke invloed.
Onder de heerschappij van de aartsbisschoppen van Trier werd Koblenz een residentiële stad met wereldlijke en spirituele betekenis. Dit was te zien aan prestigieuze gebouwen zoals de Onze-Lieve-Vrouwekerk en de Florinskirchwijk. Kloosters, conventen en religieuze huizen kenmerkten het stadsbeeld. Tegelijkertijd ontstond er een handels- en ambachtscentrum met de eerste stadsstructuren en markten - lang voordat er officiële stadsrechten werden verleend.
Onder de heerschappij van de aartsbisschoppen van Trier werd Koblenz een residentiële stad met wereldlijke en spirituele betekenis. Dit was te zien aan prestigieuze gebouwen zoals de Onze-Lieve-Vrouwekerk en de Florinskirchwijk. Kloosters, conventen en religieuze huizen kenmerkten het stadsbeeld. Tegelijkertijd ontstond er een handels- en ambachtscentrum met de eerste stadsstructuren en markten - lang voordat er officiële stadsrechten werden verleend.
12.-13e eeuw
Kruistochten en slavenhandel
Hoewel Koblenz niet direct betrokken was bij de kruistochten, maakte het wel deel uit van een Europees netwerk dat erdoor werd beïnvloed. De oudst bekende douanelijst van de stad uit 1209, die zelfs melding maakt van belastingen op slaven - vermoedelijk oorlogsbuit - is een bewijs van deze periode.
In de hoge middeleeuwen lag Koblenz aan een van de belangrijkste handelsroutes van Europa: de Rijn. Goederen, pelgrims en kruisvaarders passeerden de stad, kloosters en ziekenhuizen boden hen onderdak en lokale markten profiteerden van het toenemende verkeer. Religieuze bewegingen zoals bedelorden en pelgrimsstromen kenmerkten het stadsbeeld en het spirituele leven. Coblenz was geen vertrekpunt voor kruistochten, maar wel een weerspiegeling van het dynamische tijdperk van de 12e en 13e eeuw.
In de hoge middeleeuwen lag Koblenz aan een van de belangrijkste handelsroutes van Europa: de Rijn. Goederen, pelgrims en kruisvaarders passeerden de stad, kloosters en ziekenhuizen boden hen onderdak en lokale markten profiteerden van het toenemende verkeer. Religieuze bewegingen zoals bedelorden en pelgrimsstromen kenmerkten het stadsbeeld en het spirituele leven. Coblenz was geen vertrekpunt voor kruistochten, maar wel een weerspiegeling van het dynamische tijdperk van de 12e en 13e eeuw.
13.-16e eeuw
Bloeiende stedelijke gemeenschap
Tussen de 13e en 16e eeuw ontwikkelde Koblenz zich tot een welvarende stad met levendige ambachtelijke en commerciële activiteiten. Kloosters, kloosters en de administratie van het keurvorstendom Trier domineerden het openbare leven. Bewijzen van dit tijdperk zijn vandaag de dag nog te zien, zoals middeleeuwse kerken, de Oude Burcht aan de oever van de Moezel en de Moezelbrug die werd gebouwd door keurvorst Balduin van Luxemburg (1307-1354).
De economische bloei zorgde ook voor meer zelfvertrouwen bij de burgers. Er ontstonden gilden en de roep om medezeggenschap nam toe - soms in strijd met het kiesrecht. Er werden nieuwe wijken gebouwd, markten floreerden en de stadsmuren werden uitgebreid. De gotische stijl kenmerkte het uiterlijk van de stad, vergezeld van nieuwe religieuze trends en kloosteronderwijs. Koblenz werd een centrum van middeleeuwse handel en cultureel leven.
De economische bloei zorgde ook voor meer zelfvertrouwen bij de burgers. Er ontstonden gilden en de roep om medezeggenschap nam toe - soms in strijd met het kiesrecht. Er werden nieuwe wijken gebouwd, markten floreerden en de stadsmuren werden uitgebreid. De gotische stijl kenmerkte het uiterlijk van de stad, vergezeld van nieuwe religieuze trends en kloosteronderwijs. Koblenz werd een centrum van middeleeuwse handel en cultureel leven.
17./18e eeuw
Dertigjarige oorlog, heksengekte
Koblenz werd zwaar bevochten tijdens de Dertigjarige Oorlog - Franse en keizerlijke troepen vochten zware gevechten uit rond de stad. Nauwelijks hersteld, werd Koblenz opnieuw zwaar verwoest door zwaar Frans vuur tijdens de Successieoorlog van de Palts, hoewel er geen directe verovering plaatsvond.
Deze periode werd gekenmerkt door religieuze angst, sociale spanningen, hongersnood en ziekte. Onder invloed van de Contrareformatie waren er talrijke heksenprocessen, die vooral vrouwen troffen. Het geloof in hekserij, gecombineerd met politieke belangen, leidde tot vervolging en geweld - een donker hoofdstuk in de geschiedenis van de stad met verstrekkende sociale gevolgen.
Deze periode werd gekenmerkt door religieuze angst, sociale spanningen, hongersnood en ziekte. Onder invloed van de Contrareformatie waren er talrijke heksenprocessen, die vooral vrouwen troffen. Het geloof in hekserij, gecombineerd met politieke belangen, leidde tot vervolging en geweld - een donker hoofdstuk in de geschiedenis van de stad met verstrekkende sociale gevolgen.
rond 1800
Franse Revolutie
Met de bouw van het keurvorstelijke paleis werd Koblenz een koninklijke zetel. De omwentelingen van de Franse Revolutie bereikten de regio echter al snel. In 1791/92 zochten talrijke gevluchte aristocraten uit Frankrijk hun toevlucht in de stad, die daarom als "klein Parijs" werd beschouwd. in 1794 bezetten Franse troepen Koblenz, dat kort daarna werd geannexeerd en in 1798 de hoofdstad van het departement Rijn-Moezel werd.
De inlijving op Frans grondgebied werd gevolgd door ingrijpende veranderingen: Frans recht, modern bestuur en het metrieke stelsel werden ingevoerd. De secularisatie leidde tot de opheffing van kerkelijke instellingen en de nationalisatie van hun bezittingen. Terwijl veel burgers profiteerden van nieuwe vrijheden en economische kansen, verloren anderen hun traditionele rechten. De Franse overheersing bracht politieke veranderingen en karakteriseerde het stadsbeeld tot in het moderne tijdperk.
De inlijving op Frans grondgebied werd gevolgd door ingrijpende veranderingen: Frans recht, modern bestuur en het metrieke stelsel werden ingevoerd. De secularisatie leidde tot de opheffing van kerkelijke instellingen en de nationalisatie van hun bezittingen. Terwijl veel burgers profiteerden van nieuwe vrijheden en economische kansen, verloren anderen hun traditionele rechten. De Franse overheersing bracht politieke veranderingen en karakteriseerde het stadsbeeld tot in het moderne tijdperk.
19./20e eeuw
Pruisisch tijdperk
Prins von Metternich, een staatsman uit Koblenz, speelde een centrale rol in de reorganisatie van Europa na de Napoleontische oorlogen. Op het Congres van Wenen in 1815 werd het Rijnland aan Pruisen toegekend, waarop Koblenz de zetel werd van de president van de Rijnprovincie. Vanaf 1817 werd de vesting Ehrenbreitstein gebouwd, een van de sterkste vestingwerken in het westelijke rijk.
Onder Pruisisch bestuur ontwikkelde Koblenz zich tot een modern bestuurscentrum. Er werden nieuwe overheden, scholen en rechtbanken opgericht en het stadsbeeld werd gekenmerkt door neoklassieke gebouwen. De Rijn werd beter toegankelijk gemaakt door sluizen, bruggen en havens, wat de handel en het verkeer bevorderde. Het leger gaf vorm aan het openbare leven, terwijl de Pruisische discipline samenkwam met de Rijnlandse manier van leven - Koblenz werd een belangrijke schakel tussen West-Duitsland en Berlijn.
Onder Pruisisch bestuur ontwikkelde Koblenz zich tot een modern bestuurscentrum. Er werden nieuwe overheden, scholen en rechtbanken opgericht en het stadsbeeld werd gekenmerkt door neoklassieke gebouwen. De Rijn werd beter toegankelijk gemaakt door sluizen, bruggen en havens, wat de handel en het verkeer bevorderde. Het leger gaf vorm aan het openbare leven, terwijl de Pruisische discipline samenkwam met de Rijnlandse manier van leven - Koblenz werd een belangrijke schakel tussen West-Duitsland en Berlijn.
2. Tweede Wereldoorlog
Vernietiging 1944
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd 87% van Koblenz verwoest door vuur en explosieve bommen en in maart 1945 werd de stad bezet door Amerikaanse troepen. Vanaf juli behoorde de stad tot de Franse bezettingszone. Aan het einde van de oorlog lag Koblenz in puin - woningen en voedsel waren schaars.
Ondanks de moeilijke situatie begon de wederopbouw snel. Het openbare leven werd met veel energie gereorganiseerd. Een bijzonder teken van het democratisch ontwaken was de Raadgevende Staatsvergadering die op 22 november 1946 in het stadstheater bijeenkwam. Daar werd de grondwet voor de nieuwe deelstaat Rijnland-Palts voorbereid. Koblenz was de eerste hoofdstad van de deelstaat tot 1951 - een belangrijk hoofdstuk in de politieke reorganisatie van het naoorlogse Duitsland.
Ondanks de moeilijke situatie begon de wederopbouw snel. Het openbare leven werd met veel energie gereorganiseerd. Een bijzonder teken van het democratisch ontwaken was de Raadgevende Staatsvergadering die op 22 november 1946 in het stadstheater bijeenkwam. Daar werd de grondwet voor de nieuwe deelstaat Rijnland-Palts voorbereid. Koblenz was de eerste hoofdstad van de deelstaat tot 1951 - een belangrijk hoofdstuk in de politieke reorganisatie van het naoorlogse Duitsland.
Vandaag (tot 1992)
Een toekomstgerichte stad
Met de Herfstconferentie van de ridders in 1948 leverde Koblenz een belangrijke bijdrage aan de Duitse naoorlogse orde - een mijlpaal op weg naar de Basiswet. In de decennia daarna ontwikkelde de stad zich tot de grootste garnizoensstad van West-Duitsland.
Tegenwoordig is Koblenz een belangrijk zakelijk en administratief centrum met een breed scala aan opleidingsmogelijkheden. Als moderne universiteitsstad trekt het jonge mensen van over de hele wereld aan. Investeringen in duurzame mobiliteit, digitalisering en het behoud van het culturele erfgoed versterken de toekomstige levensvatbaarheid. De ligging aan de Rijn en de Moezel, groene open ruimtes en een actief stadsleven geven Koblenz een hoge levenskwaliteit.
Tegenwoordig is Koblenz een belangrijk zakelijk en administratief centrum met een breed scala aan opleidingsmogelijkheden. Als moderne universiteitsstad trekt het jonge mensen van over de hele wereld aan. Investeringen in duurzame mobiliteit, digitalisering en het behoud van het culturele erfgoed versterken de toekomstige levensvatbaarheid. De ligging aan de Rijn en de Moezel, groene open ruimtes en een actief stadsleven geven Koblenz een hoge levenskwaliteit.
Tot vandaag
2002
De stad Koblenz wordt onderdeel van het UNESCO-werelderfgoed "Midden-Rijndal"
Het Boven-Midden-Rijndal tussen Bingen/Rüdesheim en Koblenz staat sinds 2002 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De onderscheiding erkent de unieke combinatie van natuur, cultuur en geschiedenis: machtige kastelen, steile wijngaarden en eeuwenoude steden kenmerken het landschap langs de "Romantische Rijn".
In Koblenz maken het Deutsches Eck, de vesting Ehrenbreitstein, de historische oude stad en de kabelbaan over de Rijn deel uit van het beschermde cultuurlandschap. Erkenning door UNESCO is niet alleen een eer, maar ook een missie - dit bijzondere erfgoed voor toekomstige generaties behouden.
In Koblenz maken het Deutsches Eck, de vesting Ehrenbreitstein, de historische oude stad en de kabelbaan over de Rijn deel uit van het beschermde cultuurlandschap. Erkenning door UNESCO is niet alleen een eer, maar ook een missie - dit bijzondere erfgoed voor toekomstige generaties behouden.
2011
BUGA in Koblenz
De Bundesgartenschau 2011 was een keerpunt voor Koblenz. Het werd gebruikt om centrale delen van de stad opnieuw in te richten - waaronder het Deutsches Eck, het keurvorstelijk paleis en het plateau van de vesting Ehrenbreitstein.Een hoogtepunt: de opening van de kabelbaan over de Rijn, die sindsdien het stadscentrum met de vesting verbindt - barrièrevrij, duurzaam en met een uniek uitzicht.Tegelijkertijd werd de vesting Ehrenbreitstein ontwikkeld tot het culturele middelpunt van de regio. Vandaag de dag is het een levendige locatie voor tentoonstellingen, concerten en evenementen - en een symbool van de succesvolle transformatie van Koblenz tot een moderne cultuurstad aan de Rijn.
2013
Herinrichting van het centrale plein en opening van het Forum Confluentes
Met de herinrichting van het centrale plein heeft Koblenz een modern, stedelijk centrum gekregen. Het middelpunt is het Forum Confluentes - een architectonisch opvallend gebouw en levendige plek voor cultuur, onderwijs en ontmoetingen. Drie belangrijke instellingen hebben hier een nieuw thuis gevonden: het Middenrijnmuseum met zijn indrukwekkende kunstcollectie, het Toeristisch Informatiecentrum Koblenz als eerste aanloophaven voor bezoekers aan de stad en de Stadsbibliotheek Koblenz, die moderne kennis en digitaal werk combineert. Het Forum Confluentes brengt mensen samen - in overeenstemming met zijn naam, die staat voor de samenvloeiing van ideeën, culturen en leefomgevingen.
2017
Koblenz viert 200 jaar als "vestingstad"
Koblenz kan terugkijken op een bewogen vestinggeschiedenis - en vierde in 2015 een bijzonder jubileum: 200 jaar vestingstad. De stad bracht hulde aan haar rol als strategische locatie en militair centrum sinds de Pruisische tijd. Talrijke evenementen, tentoonstellingen en rondleidingen brachten de geschiedenis van de Pruisische vestingwerken tot leven - vooral in de vesting Ehrenbreitstein, die nog steeds een van de grootste bewaard gebleven vestingen in Europa is. Het jubileum richtte zich niet alleen op de vesting als historisch monument, maar ook als levende cultuurplaats - en verhoogde het bewustzijn van het architectonische erfgoed van de stad.
2021
Koblenz vestigt zich als de "wijnstad Koblenz"
Koblenz heeft zich de afgelopen jaren met succes gevestigd als wijnstad - midden in het hart van twee gerenommeerde wijngebieden: Moezel en Middenrijn. Met wijnfestivals, vinotheken, wijnwandelingen en talrijke evenementen rond regionale wijn heeft Koblenz zich gevestigd als een plaats van genot en gastvrijheid. De stad brengt wijnboeren, gasten en inwoners samen - en viert wijn als een levend onderdeel van haar identiteit. Of het nu op het Deutsches Eck is met uitzicht op de Rijn of in de historische steegjes van de oude stad, de wijncultuur hoort gewoon bij Koblenz.
De kunstenaar
1928-2007
Jürgen Weber
Jürgen Weber (1928-2007) was een belangrijke Duitse beeldhouwer. Na zijn studies geneeskunde, kunstgeschiedenis en beeldhouwkunst werd hij in 1960 professor aan de TH Braunschweig. Zijn werk omvat talrijke bekende sculpturen en fonteinen, waaronder het portaal van de Jacobikerk in Hamburg, de "Huwelijkscarrousel" in Neurenberg en het "Dwaasschip" in Hamelen.
Webers figuratieve stijl wordt gekenmerkt door expressieve dramatiek, maatschappijkritische symboliek en vaak ironische refractie. Hij verkende vaak thema's als macht, religie, liefde en dood.
De geschiedeniszuil in Koblenz, een geschenk van de deelstaat Rijnland-Palts ter gelegenheid van het 2000-jarig bestaan van de stad, werd ontworpen door Weber en voltooid in 2000. Het is een van zijn belangrijkste werken in de openbare ruimte. In tien boven elkaar geplaatste picturale zones vertelt het het verhaal van de stad van de Romeinse tijd tot de 20e eeuw - gelaagd, satirisch en visueel krachtig.
Net als bij zijn andere grote sculpturen werkte Weber samen met de kunstgieterij Noack in Berlijn. Hij was lid van de Kunstacademie van Berlijn, ontving verschillende onderscheidingen en gaf tot zijn dood les aan de TH Braunschweig. Zijn nalatenschap wordt nu gedeeltelijk beheerd door de TU op het gebied van kunstgeschiedenis.
Webers figuratieve stijl wordt gekenmerkt door expressieve dramatiek, maatschappijkritische symboliek en vaak ironische refractie. Hij verkende vaak thema's als macht, religie, liefde en dood.
De geschiedeniszuil in Koblenz, een geschenk van de deelstaat Rijnland-Palts ter gelegenheid van het 2000-jarig bestaan van de stad, werd ontworpen door Weber en voltooid in 2000. Het is een van zijn belangrijkste werken in de openbare ruimte. In tien boven elkaar geplaatste picturale zones vertelt het het verhaal van de stad van de Romeinse tijd tot de 20e eeuw - gelaagd, satirisch en visueel krachtig.
Net als bij zijn andere grote sculpturen werkte Weber samen met de kunstgieterij Noack in Berlijn. Hij was lid van de Kunstacademie van Berlijn, ontving verschillende onderscheidingen en gaf tot zijn dood les aan de TH Braunschweig. Zijn nalatenschap wordt nu gedeeltelijk beheerd door de TU op het gebied van kunstgeschiedenis.
Bezienswaardigheden in de buurt van de historische zuil
Plan je vakantie in Koblenz
Koblenz beleven
Ontdek de stad aan de Rijn en Moezel volgens jouw persoonlijke smaak. Neem een kijkje op de verschillende belevingspagina's en plan je volgende vakantie volgens jouw wensen!
Bekijk de ervaringen
